Јednoglasno usvojen, napisan na osnovu dva Ustava Srbije i Kraljevine SHS iz 1921. , prvi Ustav Republike Srpske garantovao je punu ravnopravnost i jednakost naroda i građana Republike. Tog 28. februara, donesen je i Ustavni zakon koji je omogućio njegovu primjenu i funkcionisanje Republike u njenom začetku.
[ads1]
“Polazeći od neotuđivog i neprenosivog prirodnog prava srpskog naroda na samoopredjeljenje, samoorganizovanje i udruživanje, na osnovu koga slobodno određuje svoj politički status, poštujući njegovu vjekovnu borbu za slobodu i spremnost da sa drugim narodima živi u odnosima međusobnog uvažavanja i ravnopravnosti, Skupština srpskog naroda u BiH, donosi Ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine.”
Ovaj akt, donesen je na temeljima Deklaracije kojom je osnovana Republika Srpska, a koju je prvi saziv Parlamenta Srpske prethodno usvojio.
– Konstatujem da je Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini, usvojila Deklaraciju o proglašenju Republike Srpskog naroda BiH i proglasila Republiku srpskog naroda kao federalnu jedinicu u sastavu Savezne države Јugoslavije – rekao je Momčilo Krajišnik, prvi predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske 9.1.1992.
Ovaj čin označio je rađanje novog subjekta koji je po međunarodnom pravu imao sve državotvorne elemente – teritoriju, stanovništvo i organizovanu vlast. Bio je to jedan od dva najznačajnija dokumenta koje je usvojila Skupština srpskog naroda u BiH, koja je formirana 24. oktobra 1991.. Nastala je kao odgovor srpskih poslanika na konstantno preglasavanje Hrvata i Bošnjaka u tadašnjem Parlamentu BiH i nepriznavanje plebiscita na kojem su se Srbi izjasnili za ostanak u Јugoslaviji.
[ads2]
– To je bio radikalan odgovor na ovo što su uradili. Mi smo taj posao završili veličanstveno – rekla je ranije Biljana Plavšić, bivša predsjednica Republike Srpske.
Bivši ministar inostranih poslova Republike Srpske Aleksa Buha govorio je da se tada išlo u neizvjesnost, s jedne strane.
– S druge smo bili ljudi u kojima se lomilo ono što je bila naša nada. Čak smo vjerovali da je konačno pronađena formula za zajednički život južnih slovena u jednoj državi – istakao je Buha.
Prvi, demokratski, ustav sa brojnim izmjenama i dopunama ostao je okosnica i današnjeg ustava Srpske. Dopunjen sa više od 120 amandmana, od kojih su mnogi nametnuti, za zvaničnike Srpske, i dalje je najsnažnija osnova za očuvanje Republike.
RTRS
