Srbija danas proslavlja Dan državnosti – Sretenje. 1804. godine Karađorđe Petrović podigao je u Orašcu Prvi srpski ustanak protiv Turaka.
Ovaj datum značajan je i kao Dan ustavnosti Srbije, jer je 1835. donesen Sretenjski ustav, prvi ustav Srbije i jedan od najmodernijih, najdemokratskijih i najliberalnijih ustava svog doba.
Centralna proslava Dana državnosti biće održana u Crkvi Svetog Đorđa na Oplencu, gdje se nalazi i mauzolej dinastije Karađorđević.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik prisustvovaće danas u Beogradu svečanom prijemu povodom Dana državnosti Srbije, koji organizuje predsjednik Srbije Tomislav Nikolić, najavljeno je iz kabineta predsjednika Srpske.
Prijemu, koji će biti održan u zgradi predsjednika Srbije sa početkom u 17.30 časova, prisustvovaće i predsjednik Narodne skupštine Srpske Nedeljko Čubrilović i ministar rada i boračko-invalidske zaštite Milenko Savanović.
Svečani prijem organizovan je sinoć i u Muzeju savremene umjetnosti u Banjaluci. Sa tog skupa je poručeno da je saradnja Republike Srpske i Srbije dobra, ali da se i u budućnosti mora raditi na njenom jačanju.
U Srbiji će nizom svečanosti širom zemlje biti obelježen 15. februar – Dan državnosti kao znak sjećanja na početak Prvog srpskog ustanka 1804. godine u Orašcu, ali i na dan kada je 1835. godine u Kragujevcu donesen takozvani Sretenjski ustav. Taj dokument označio je početak savremene državnosti.
Dan državnosti Srbije slavi se na Sretenje kao znak sjećanja na 15. februar 1804. godine kad je u Orašcu počela borba za konačno oslobođenje od petovijekovnog ropstva pod Turcima.
Ubrzo poslije toga Srbi su ušli u otvoreni rat sa Turskom, čiju su vojsku nekoliko puta potukli. Najveće pobjede ustanici su izvojevali kod Ivankovca 1804. godine, na Mišaru i kod Deligrada 1805. godine.
Slom ustanka počeo je 1812. godine, pošto su Rusi morali da se povuku zbog Napoleonovog pohoda na Moskvu.
Potpisan je Bukureški mir kojim je bilo predviđeno da Srbija dobije autonomiju i da se Turci vrate u Beograd. Te uslove Srbi nisu htjeli da prihvate.
Poslije toga, turska vojska napala je oslobođenu teritoriju iz tri pravca. Otpor srpskih ustanika slomljen je padom Beograda 7. oktobra 1813. godine.
Iako ugušen, Prvi srpski ustanak utro je put za dalju borbu Srba za oslobođenje, koja je nastavljena dvije godine kasnije podizanjem Drugog srpskog ustanka u Takovu.
Na Sretenje, 1835. godine, knez Miloš Obrenović proglasio je prvi srpski ustav i jedan od prvih demokratskih ustava u Evropi.
Tvorac jednog od najliberalnijih evropskih ustava tog vremena je Dimitrije Davidović, učeni Srbin iz Austrije i knežev sekretar.
U njemu su bile izražene potrebe srpskog društva za emancipacijom, razbijanjem feudalnih ustanova i autokratske vladavine.
Ovaj datum je uzet kao početak stvaranja moderne srpske države i kao nacionalni praznik se slavi od 2001. godine.
rtrs
