15. februara 1804. na Sretenje, na zboru u Orašcu donesena je odluka. Podignut je prvi srpski ustanak, kao srpski odgovor na sječu knezova. Po ocjeni istoričara Borivoja Miloševića, bila je to, istinska prekretnica u istoriji srpskog naroda. Počelo je kao buna protiv dahija. Završilo se oslobađanjem Beogradskog pašaluka. 31 godinu kasnije, opet na Sretenje, u Kragujevcu je izdat i zakletvom potvrđen prvi Ustav Knjaževstva Srbije — Sretenjski ustav.
– Te događaje, počevši od 1804. pa do donošenja Sretenjskog ustava i ukidanja feudalizma u Srbiji 1835. istoričari sa pravom nazivaju periodom srpske revolucije i potencira se termin revolucija, kao fenomen koji je iz korijena preobrazio i na bolje promijenio srpsku zajednicu, postavio temelje modernoj srpskoj državi – kaže profesor Borivoje Milošević sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Banjaluci.
U kontekstu Republike Srpske, i Srba koji žive u Srpskoj i u BiH, kaže profesor Milošević, samo Sretenje, srpska revolucija, odnosno prvi i drugi srpski ustanak, imaju istaknuto istorijsko mjesto.
– I sa punim pravom ga i mi u Republici Srpskoj trebamo pamtiti i obilježavati. Iz najprostijeg razloga što je prostor ondašnje BiH, odnosno Bosanskog pašaluka, posebno Srba koji su živjeli u pašaluku, predstavljao jedan od spoljnopolitičkih prioriteta i Karađorđa Petrovića i kasnije srpskog kneza Miloša Obrenovića i kasnijih srpskih vladara iz perioda 19. vijeka – dodao je Milošević.
Aleksandar M. Savić, sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, naglašava važnost ovog praznika.
– Srpska država i srpska državna ideja je podrazumijevala i danas treba da podrazumijeva okupljanje svog srpskog naroda. Ako ne može u istim granicama, da se očuva to duhovno jedinstvo i ta slobodarska tradicija koju su Srbi baštinili i baštine i dan danas – poručio je Savić.
I zato će Sretenje, koje je u Srbiji državni praznik od 2002. godine, prvi put biti obilježeno i u Republici Srpskoj. I to na osnovu Deklaracije Svesrpskog sabora, koja je usvojena 8. juna prošle godine. Njenim 29. zaključkom, odlučeno je da 15. februar bude Dan državnosti Srbije i Dan državnosti Republike Srpske i da se taj datum ujedinjeno i zajednički proslavlja.
– Vrlo je bitno da od ove godine i Republika Srpska obilježava taj dan. Upravo iz razloga da bi se pokazalo jedinstvo i sabornost srpskog naroda i sa jedne i sa druge strane Drine – reko je Miloš Vujić, generalni konzul Srbije.
Važno je da se Sretenje ne obilježava ne samo u Srpskoj i u Srbiji već i u cijelom svijetu. Pogotovo, ako se u obzir uzmu geopolitičke prilike u Evropi svijetu. Srpskom narodu, najpotrebniji su mir, jedinstvo i zajednički ciljevi važni za dalji napredak i budućnost.
RTRS
