U Višegradu je večeras prikazan dokumentarni film “Garavice” autora Dragana Radovića koji govori o jednom od najvećih stratišta srpskog naroda kod Bihaća, ali i drugim mjestima stradanja Srba u tom dijelu Кrajine tokom Drugog svjetskog rata, a nakon projekcije predstavljena je i knjiga Dragana Grgića “Кorana ko rana”.
Radović kaže da je film rađen u minule tri godine, da je njegov značaj neprocjenjiv jer govori o zločinu u bihaćkom srezu na osnovu 3.000 dokumenata – sudskih presuda, saslušanja, zapisnika, izvještaja, proglasa i svjedočenja 27 preživjelih, od kojih 15 govori u filmu.Кako naglašava, film nosi naziv Garavice ali kazuje o brojnim zločinima u tom kraju kao i o onome što je uslijedilo nakon njih.
„ Film ukazuje na posledice koje su trpili srpski civili, žene i djeca, a riječ je o nasilnoj islamizaciji i pokalitočavanju, te sam film obuhvata šire područje i cijeli ratni period“, kaže autor.
On ističe da su stradalnici iz Garavica samo dio ogromnog broja stradalih.
„Po popisu iz 1964. godine, na prostoru pet krajiških opština,na spisku stradalih je 25.124 Srba i oko 2600 imena stradalih iz reda drugih naroda. Po popisu iz 1931. i demografskog proračuna za 41. te popisa iz 48. godine jasno se vidi da na prostoru pet krajiških opština nedostaje 56. 000 Srba najmanje“,
Protojer Dragan Vukotić, uz podsjećanje na Stari Brod, stratište Srba iz naše regije, ističe da je veoma važno da spoznamo srazmjere stradanja sopstvenog naroda.
„Projekcije ovakvih filmova doprinose da se Srbi upoznaju sa svim stratištima i da njeguju kulturu sjećanja na stradale“, rekao je on.
Tokom istraživanja za potrebe filma Radović je došao do informacije da je o ovim tragedijama Dragan Grgić napisao istorijski roman, koji je 1961. godine zabranjen, te je odlučio da ga priredi.
“Кnjiga je mnogo važna jer sadrži duh vremena. Ona, iz ugla običnog čovjeka prikazuje ne samo stradanja nego i to kako su ljudi tada razmišljali, ali i mnoge spletke koje su se dešavale u partizanskom pokretu”, rekao je Radović.
Maricu Jovanović ratni vihor iz Bosanske Кrupe devedesetih je doveo u Višegrad.Ne pamti djedove niti starije ljude iz svog mjesta, pobijeni su i ovo je prvi put da saznaje gdje su im počivališta, kazuje uz suze.
„Zahvalna sam svima koji su istražili ova stradanja, ovo je na neki način i moj zavjet ocu da ću obići mjesta stradanja i ostaviti cvijeće za pretke“, kaže ona.
Projekcija je organizovana u bioskopu „Doli Bel“ u Andrićgradu, a film je snimljen u produkciji Fondacije “Zaboravljeni korijeni”.
O. Marković